Historia

Rys historyczny

Pierwsza wiadomość o wsi Obrowo pochodzi z 1309 r. W tym czasie była ona własnością mieszczan toruńskich. W 1392 r. książę Władysław Opolczyk zastawił Krzyżakom całą ziemię dobrzyńską, którą król Władysław Jagiełło odzyskał dopiero w 1405 r.

W 1564 r. w okresie Polski szlacheckiej większa część Obrowa znajdowała się w rękach Mikołaja Działyńskiego. W 1633 r. bracia Łubieńscy, biskup płocki Stanisław i biskup kujawski Maciej, uzgodnili pomiędzy sobą granice diecezji. Ustalili, że parafie w Ciechocinie, Dobrzejewicach, Nowogródku i Złotorii będą należały do diecezji kujawskiej, a parafie w Łążynie, Obrowie i Osieku nad Wisłą do diecezji płockiej. Regulacja granic diecezji została zatwierdzona bullą przez papieża Urbana VIII w 1639 r. Około 1673 r. właścicielem wsi był Szymon Tarnowski, herbu Rola.

Do połowy XVIII w. wieś należała do rodziny Nałęczów – najpierw w 1708 r. do Jana, a następnie do Kazimierza. Około połowy XVIII w. drogą koligacji rodzinnych majątek przeszedł do rodziny Romockich. W 1761 r. dziedzicem Obrowa był Jan Romocki, po którego śmierci w 1808 r. majątek odziedziczył syn, Hieronim. Romoccy oprócz Obrowa posiadali Zębówiec, Bartoszewo, Mniszek oraz Skrzypkowo. W 1844 r. majątek obrowski odziedziczył Ignacy Romocki, syn Hieronima.

W latach 1866–1880 z Osieka nad Wisłą przeniesiono do Obrowa siedzibę gminy. W tym czasie majątek znajdował się w rękach rodziny Ramlau, a następnie Rudowskich. Po 1896 r. miejscowość stanowiła własność Romana Góreckiego, który w 1898 r. przebudował dwór. W 1929 r. majątek obejmował łącznie 1087 ha powierzchni. Po śmierci Romana Góreckiego właścicielem został jego syn, Marian, który we wrześniu 1939 r., wraz z innymi przedstawicielami ziemiaństwa dobrzyńskiego, został aresztowany przez Niemców i wywieziony w okolice Królewca. Na przełomie lat 1939 i 1940 zginął, prawdopodobnie zamordowany przez hitlerowców. W dawnej siedzibie ziemiańskiej znajduje się obecnie Urząd Gminy Obrowo1.

• Obrowo

Nazwa wymieniona po raz pierwszy w 1309 r., kiedy to należała do mieszczan toruńskich i podlegała parafii w Czernikowie. Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodzi od nazwiska Obr, wywodzonego ze staropolskiej nazwy pożyczonej od turko-tatarskiego słowa Awar (obrzyn, obrzym, następnie olbrzym).

• Bartoszewo

Pierwszy zapis  dotyczący Bartoszewa pochodzi z roku 1769 z inwentarza obrowskiego. Właścicielem miejscwości był w 1769 roku Jan Romockiherbu Ślepowron. Bartoszewo powstało przy majątku Zębówiec.

• Brzozówka

Wieś Brzozówka powstała w XVIII wieku na tzn. surowym korzeniu w wyniku zmian w tym czasie osad wiejskich spowodowanych rozwojem osadnictwa czynszowego. Nazwa miejscowości wywodzi się na pewno od istniejącego tutaj niegdyś typowego zadrzewienia.

• Dobrzejewice

Wieś należąca do biskupstwa włocławskiego od 1252 r., zezwolenie na lokalizację uzyskała w 1262 r. W XVI w. wieś parafialna w powiecie lipnowskim, wchodząca w skład tzw. klucza ciechocińskiego biskupstwa włocławskiego.

• Dzikowo

Zasiedlenie tego terenu nastąpiło w XVIII wieku, podobnie jak w przypadku wielu sąsiednich osad. Lesistość terenu oraz jezioro jako wodopój śródleśny miały zapewne przyczynek do etymologicznego wyjaśnienia nazwy miejscowości.

• Głogowo

Najstarszym świadectwem bytności ludzkiej na terenie dzisiejszego Głogowa jest przęślik gliniany z okresu halsztackiego (400 lat p.n.e. do początków n.e.). Właściwe osadnictwo na tym terenie rozpoczęło się dopiero w XVIII wieku i związane było z ekspoatacją isniejących tu wtedy bogatych lasów.

• Kawęczyn

nazwa po raz pierwszy wymieniona w 1322 r. W 1519 r. stanowiąca własność Piotra Sokołowskiego. Kawęczyn, o którym mowa, leżał w okolicach dzisiejszego Golubia Dobrzynia i był wsią książęcą. Prawdopodobnie któryś z dzierżawców lub właścicieli zlikwidowanej wsi założył przy trakcie z Lipna do Torunia nową miejscowość o tej samej nazwie.Dobre położenie gwarantowało korzystniejsze losy dla dawnych osadników w XVI wieku.

• Kazimierzewo

osada powstała na surowym korzeniu w II połowie XVIII wieku. Tereny dzsiejszej wsi Kazimierzewo należały od XVII wieku do Nałęczów. Tym, który osadził w XVIII wieku osadników był bez wątpienia Kazimierz Antoni Nałęcz, który swoją rezydencję posiadał w Czernikowie.

• Łążyn

Po raz pierwszy w źródłach pisanych wymieniony jest Łążyn w roku 1248 po łacinie Lanszino. Wtedy to Kazimierz, książe kujawsi i łęczycki nadał Łążyn prawem wieczystym swemu kapelanowi Markowi i jego synom. Od 1306 roku posiadłość stała się własnością pięciu mieszczan toruńskich.

• Łążynek

Najstarszym źródłem pisanym, dotyczącym miejscowości "Lanzyno" jest zachowany kontrakt lokacyjny spisany po łacinie, z 21 kwietnia 1336 roku, gdzie w tytule występuje pierwotna nazwa.

• Obory

Wieś jako jedna z nowych osad czynszowych pwstała w XVIII wieku. Nazwa miejscowości według tradycji oraz przekazów mieszkańców pochodzi od obór, jakie istniały tutaj na potrzeby wojska. Obory te znajdowały sie na miejscu dzisiejszego lasu sosnowego.

• Osiek nad Wisłą

Pierwotnie osada nosiła nazwę Osieczek, następnie Osiek nad Wisłą dal odróżnienia od innych osiedli o tej samej, popularnej wóczas nazwie. W dokumentach XVIII wiecznych miejscowość wyszczególniona jest także jako Mały Osiek. Osada położona z prawej strony Wisły.

• Silno

Nazwa miejsowości ugruntowana dopiero od XVI wieku. Silno zostalo po raz pierwszy wymienione w dokumencie z 5 V 1391 roku spisanym w Toruniu. Nazwa miejscowości wydaje sie pochodzenia łacińskiego od Sila, z przedimkiem la Sila, łac.Silva - "las"

• Sąsieczno

Osada w Sąsiecznie powstała w XVIII wieku z inicjatywy właścicieli osieka nad Wisłą. Powstała tutaj wówczas typowa leśna kolonia przemysłowa, gdzie ludność po wykarczowaniu terenu trudniła się także uprawą roli.

• Skrzypkowo

Miejscowośc powstała najpewniej w XVIII wieku jako typowy rumunek, czyli osada najbardziej zbliżona do osadnictwa olendersiego. pierwszxa wzmianka dotycząca Skrzypkowa pochodzi z 1769 roku i dotyczy właśnie olendrów. Właścicielem Skrzypkowa w 1769 roku był Jan Romocki.

• Smogorzewiec

Miejscowość jest typowym XVIII-wiecznym rumunkiem. Jako typowa osada leśna produkowała towary w postaci: tarcicy, potażu, popiołu i smoły. Wykarczowane lasy dawały następnie pola uprawne. Pozyskiwane towary, jak na przykład potaż był niezbędny do produkcji szkła, mydeł, w kosmetyce, farbiarstwie i piwowarstwie.

• Stajenczynki

Obie te wioski pochodzą z XVIII wieku. Etymologia nazwy osady najprawdopodobnij pochodzi od hodowanychtutaj koni dla potrzeb całego klucza osieckiego majątku Zielińskich. Zmieniała się jedynie pisownia zeStajęczyn lub Stajęczynek, jeszcze do początku XX wieku, naStajenczynki.

• Szembekowo

Lokalizację, a także nazwę miejscowości zawdzięcza się Krzysztofowi Antoniemu Szembekowi biskupowi włocławskiemu w latach 1720-1738 i prymasowi Polski w latach 1739-1748, który pochodził ze znaczącego rodu.

• Zawały

Nazwa topograficzna pochodząca od właściwości terenu, tj. prawdopodobnego dzisiaj, a isniejącego dawniej wału. W 1921 r. jako kolonia liczyły 21 budynków i 151 mieszkańców. Miejscowość o tej własnie nazwie funkcjonuje od 70-tych lat XX wieku. Powstała ona z kilku kolonii parafialnej wsi Dobrzejewice.

• Zębowo

Pewne są początki wsi Zębowo przynajmniej z czwartej dekady XIV wieku. Miejscowośc przyłączono do utworzonej w tym wieku parafii łążyńskiej. W II połowie XVI wieku Zębowo należało do Pawła Nałęcza, uważanego za protoplastę reprezentatywnej rodziny szlacheckiej - Nałęczów Łążyńskich.

• Zębowiec

Źródłem pisanym, w którym Zębówiec zaistniał po raz pierwszy jest kopia z 1611 roku dokumentu spisanego 22 sierpnia 1345 roku w Bobrownikach. Łacińska nazwa brzmiała Zambonecz. Miejscowość należała do mieszczan toruńskich Mikołaja, Janusza, Hanka, Mikołaja, Hecarda i Getka.